Mang thai lần đầu luôn mang đến cho mẹ cảm giác hạnh phúc, lạ lẫm xen lẫn lo lắng. Những ngày tháng đầu tiên của thai kỳ, mẹ có thể có những thay đổi bất thường, do đó, điều quan trọng là phải trang bị cho mình những kiến thức cần thiết trong giai đoạn này.
Mẹ cần trang bị những kiến thức quan trọng trong lần đầu mang thai
1/ Dinh dưỡng khi mang thai
Chế độ dinh dưỡng là điều rất quan trọng khi mẹ mang thai, quyết định đến sự phát triển của bé cũng như sức khỏe của chính mẹ. Khi mang bầu, mẹ thường có những biểu hiện chán ăn, buồn nôn khi thai nghén, thói quen ăn uống cũng thay đổi thất thường trong 3 tháng đầu tiên.
Bà bầu cần đặc biệt ăn nhiều rau xanh và hoa quả
+ Những thực phẩm mẹ nên bổ sung khi mang thai lần đầu
– Rau xanh và các loại hoa quả
Rau xanh và hoa quả rất giàu chất xơ và vitamin. Đặc biệt, những loại rau có màu xanh đậm như diếp cá, rau cải xoăn hay súp lơ xanh,… còn chứa hàm lượng cao axit folic. Đây là những chất cần thiết đối với sự phát triển của bé. Đồng thời, bổ sung nhiều chất xơ giúp mẹ giảm bớt tình trạng táo bón khi mang bầu.
– Cá hồi
Cá hồi luôn được đánh giá là một trong những thực phẩm bổ dưỡng nhất, vì thế, không ngạc nhiên khi chúng cũng được khuyến khích sử dụng cho mẹ bầu. Trong cá hồi chứa hàm lượng DHA và Omega 3 dồi dào, giúp phát triển não bộ của trẻ.
Cá hồi là thực phẩm dinh dưỡng cần được bổ sung cho mẹ bầu
– Thịt đỏ và gia cầm
Thịt đỏ và gia cầm là nguồn thực phẩm chứa nhiều protein và sắt cho mẹ bầu khi mang thai. Do đó, mẹ cần bổ sung đều đặn những thực phẩm này để có đủ chất dinh dưỡng cần thiết.
– Các loại hạt dinh dưỡng
Hạt dinh dưỡng như óc chó, hạt điều, hạnh nhân, hạt chia chứa nhiều omega 3, vitamin, protein có lợi cho sự phát triển não bộ của trẻ.
Hạt dinh dưỡng chứa nhiều omega 3, vitamin, protein có lợi cho sự phát triển não bộ của trẻ
– Các dòng họ đậu
Các loại đậu như đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu trắng,… đều chứa các dưỡng chất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ như protein, chất béo, canxi, sắt, kẽm, các nhóm vitamin B, K,…
– Sữa và thực phẩm từ sữa
Sữa là một thực phẩm cần thiết cho bà bầu trong khi mang thai. Mẹ có thể chọn các loại sữa dành riêng cho bà bầu để có được đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết. Sữa chua cũng cũng cần thêm vào khẩu phần ăn của mẹ để hỗ trợ tiêu hóa, hạn chế tình trạng táo bón.
Sữa là một thực phẩm cần thiết cho bà bầu trong khi mang thai
+ Những thực phẩm cần kiêng khi mang thai lần đầu
– Đu đủ, rau ngót
Trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, mẹ cần đặc biệt tránh ăn 2 loại thực phẩm này vì chúng có thể gây ra các cơn đau tử cung và thắt bao tử, dẫn đến nguy cơ sảy thai.
Đồ ăn sống là thực phẩm mẹ cần tránh nếu không muốn bị nhiễm khuẩn, ký sinh trùng
– Thực phẩm tái sống
Thực phẩm tái sống có thể có hương vị rất hấp dẫn nhưng lại thường chứa mầm bệnh, ký sinh trùng có hại cho cơ thể. Mẹ bầu cần phải nấu chín kỹ thực phẩm trong thời kỳ mang thai để đảm bảo sức khỏe.
– Các loại cá chứa thủy ngân
Cá mập, cá kiếm, cá thu, cá ngừ… thường chứa hàm lượng thủy ngân cao hơn các loại cá khác. Do đó, mẹ cần hạn chế ăn chúng để tránh các dị tật và tổn thương về não cho thai nhi.
Các loại cá chứa nhiều thủy ngân không tốt cho sức khỏe bà bầu
– Sữa tươi, sữa chua chưa được tiệt trùng
Sữa rất tốt cho mẹ bầu, nhưng sữa và các sản phẩm từ sữa chưa được tiệt trùng lại không được khuyên dùng cho mẹ. Chúng có thể mang các vi khuẩn có hại như E.Coli, Salmonella, Listeria,…
– Không sử dụng các thực phẩm, đồ uống chứa caffeine, cồn, đồ uống có ga.
Caffeine và cồn là các chất bị cấm trong khi mang thai. Sử dụng nhiều các chất này sẽ làm thai nhi bị ảnh hưởng về thần kinh, đặc biệt là tăng nguy cơ mắc bệnh Đao.
Caffeine và cồn là các chất bị cấm trong khi mang thai
2/ Lịch khám thai định kỳ
Mẹ bầu cần phải đến trung tâm y tế để được bác sĩ tư vấn về lịch khám thai của mình. Sau đây là lịch cụ thể mà mẹ có thể tham khảo.
Lần 1: Vào tuần thứ 5 thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng
Lần 2: Vào tuần thứ 8 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng
Lần 3: Vào tuần 12 của thai kỳ
- Siêu âm 4D ( đo độ mờ da gáy của bé)
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng
Siêu âm định kỳ để theo dõi tình trạng phát triển của thai nhi
Lần 4: Vào tuần 16 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Xét nghiệm máu để kiểm tra dị tật thai nhi
- Uống vi chất dinh dưỡng: canxi, sắt, magie B6
Lần 5: Vào tuần 20 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng: canxi, sắt, magie B6
- Kiểm tra thai máy
Lần 6: Vào tuần 26 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng: canxi, sắt, magie B6
- Kiểm tra thai máy
Mẹ bầu cần phải đến trung tâm y tế để được bác sĩ tư vấn về lịch khám thai của mình
Lần 7: Vào tuần 30 của thai kỳ
- Xét nghiệm máu, thử nước tiểu
- Làm hồ sơ sinh
- Tiêm phòng uốn ván
- Siêu âm 2D
- Uống canxi, sắt
Lần 8: Vào tuần 34 của thai kỳ
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm 2D
- Tiêm phòng uốn ván
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Lần 9: Vào tuần 36 của thai kỳ
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Vào tuần thứ 36 mẹ bầu nên cung cấp nhiều chất dinh dưỡng
Lần 10: Vào tuần 38 của thai kỳ
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Lần 11: Vào tuần 39
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Lần 12: vào tuần 40
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Vào tuần thai thứ 40 mẹ nên khám thai kỹ càng
3/ Tiêm ngừa khi mang thai
- Những loại vaccin nên tiêm ngừa trước khi mang bầu
Mẹ cần chuẩn bị tiêm ngừa đầy đủ những vaccine nếu như đã sẵn sàng có con.
- Rubella: mẹ cần tiêm ngừa ít nhất là 3 tháng trước khi mang bầu. Nếu mẹ nhiễm bệnh, thai có nguy cơ bị sảy hoặc bé sinh ra có thể mang dị tật.
- Viêm gan B: Bạn có thể tiêm ngừa trước hoặc sau khi mang thai đều được.
- Thủy đậu: Tiêm ngừa thủy đậu rất cần thiết cho mẹ và cần được thực hiện ít nhất 2 tháng trước khi mang bầu. Nếu mẹ mắc bệnh khi đã có thai, con sinh ra có thể bị liệt, dị tật bẩm sinh.
- Cúm: Cúm là bệnh dễ gặp, vì vậy mẹ cần phải tiêm ngừa trước khi mang thai để bảo đảm sức khỏe của mình và em bé. Mẹ có thể tiêm ngừa cúm vào thời gian bất kỳ trước khi có thai.
Mẹ cần tiêm ngừa cúm, thủy đậu, rubella, viêm gan B đầy đủ
- Những loại vaccine cần được tiêm ngừa khi mang bầu
Uốn ván, bạch hầu, ho gà: tiêm ngừa uốn ván, bạch hầu, ho gà được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai càng sớm càng tốt giữa tuần thứ 27 và tuần 36. Đây là những căn bệnh gây nguy hiểm cho trẻ và có thể gây ra các biến chứng như này nên mẹ tuyệt đối không được chủ quan. Lịch tiêm ngừa nên thực hiện theo yêu cầu của bác sĩ hoặc bệnh viện, cơ sở y tế uy tín.
Tiêm phòng giúp ngăn ngừa bệnh bạch cầu nguy hiểm cho trẻ
Cúm: Tiêm ngừa vaccin cúm tốt nhất được thực hiện trước khi mẹ mang bầu. Tuy nhiên nếu quên, mẹ có thể bổ sung càng sớm càng tốt khi đã được thông báo có thai. Cúm sẽ khiến cho mẹ mệt mỏi, đồng thời, các loại thuốc điều trị cúm cũng được khuyến cáo là không tốt cho sức khỏe của bé.
Mẹ cũng cần tiêm ngừa cúm vì mắc bệnh này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé
4/ Những triệu chứng thường gặp khi mang thai
+ Ốm nghén
Ốm nghén là triệu chứng phổ biến ở hầu hết những phụ nữ mang thai. Triệu chứng phổ biến nhất là buồn nôn và ói mửa, xuất hiện nhiều ở 3 tháng đầu, thậm chí có người còn xuất hiện suốt thai kỳ. Ốm nghén làm cho mẹ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, ốm yếu do không ăn được nhiều.
Ốm nghén là hiện tượng gặp phải ở hầu hết phụ nữ mang thai
+ Bệnh trĩ, táo bón
Khi mang thai, cơ thể mẹ thường bị áp lực lên trực tràng và vùng đáy chậu, khối lượng máu tăng lên. Do đó, khả năng mắc táo bón, trĩ cũng cao hơn, nhất là vào cuối thai kỳ.
Nếu tình trạng bệnh nặng, mẹ có thể tham khảo bác sĩ các loại thuốc phù hợp để hỗ trợ điều trị.
Bệnh trĩ và táo bón cũng là hiện tượng phổ biến khi mang bầu
+ Sưng phù, giữ nước
Nhiều phụ nữ khi mang thai thường lo lắng khi bị sưng phù ở tay, chân. Đây là hiện tượng khá phổ biến, tuy nhiên, nếu mức độ sưng quá nặng thì mẹ cần đến gặp bác sĩ để hỏi ý kiến.
Hiện tượng sưng phù thường xảy ra ở vùng chân
+ Đau lưng
Đau lưng xuất hiện do sự mất thăng bằng khi tăng cân, trọng lực bị dồn về trước khiến lưng bị căng, cùng với việc vùng xương chậu bắt đầu nới lỏng để chuẩn bị quá trình sinh. Để giảm tình trạng này, mẹ có thể thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như Yoga, kéo căng cơ, đi bộ,..
Đau lưng xuất hiện do sự mất thăng bằng khi tăng cân, trọng lực bị dồn về trước
+ Giãn tĩnh mạch
Việc tăng khối lượng và áp lực máu gia tăng làm tĩnh mạch bị giãn và nổi gân, nhất là vùng chân và quanh âm đạo. Mẹ đừng nên quá lo lắng vì hiện tượng này rất hay gặp và thường xuất hiện vào cuối thai kỳ.
Giãn tĩnh mạch là hiện tượng rất hay gặp và thường xuất hiện vào cuối thai kỳ
Trên đây là những kiến thức mẹ bầu cần biết khi bắt đầu có thai của mình. Hy vọng, bài viết sẽ giúp mẹ có được những kinh nghiệm nhất định để thời kỳ mang thai khỏe mạnh và nhẹ nhàng nhất.
Earthmama – Hệ thống sản phẩm Organic cho Mẹ và Bé lớn nhất Việt Nam.
Earthmama tự hào là địa chỉ mua sắm đầu tiên mang đến những dòng sản phẩm từ thiên nhiên, đảm bảo tính an toàn cho sức khỏe bà mẹ và trẻ em Việt Nam, luôn đề cao những giá trị của niềm tin và uy tín.
Earthmama – Đồng hành cùng sức khỏe và sắc đẹp của Mẹ và Bé.
Xem thêm về các chủ đề:
