Du Lịch

Lịch sử nhà tù Côn Đảo

May 18, 2023

242

Trong hơn 100 năm, khoảng 20.000 người Việt Nam qua các thế hệ đã bị giam giữ và hy sinh tại “địa ngục trần gian” Côn Đảo, nơi cả thế giới bàng hoàng khi sự thật được phanh phui. Bài viết này sẽ cho bạn biết tất tần tật lịch sử về nhà tù Côn Đảo – một địa danh không thể bỏ qua khi giới thiệu về Côn Đảo

Bài viết liên quan:

Nhà tù Côn Đảo – địa ngục trần gian
(Nguồn: Du lịch Thiên Thai)

1. Hồi ức địa ngục trần gian hơn thế kỷ

Khám phá Côn Đảo không thể bỏ qua nhà tù Côn Đảo, nơi được mệnh danh là địa ngục trần gian. Dấu ấn định mệnh là địa ngục hơn một thế kỷ Côn Đảo được giải phóng vào ngày 28/11/1861, khi chiến hạm Norzagaray của thực dân Pháp do Trung uý Lespès chỉ huy tấn công Côn Đảo. Sau 4 tháng chiếm giữ, thực dân Pháp đã thiết lập hệ thống nhà tù Côn Đảo trên hòn đảo này. Cũng từ đó, Côn Đảo được coi là nhà tù lớn nhất Đông Dương, với tên gọi “Địa ngục trần gian”.

Số lượng tù nhân ở nhà tù Côn Đảo ngày càng tăng lên và những biện pháp nhục hình mới được tung ra, hết sức tàn bạo để bảo đảm an ninh cho thực dân Pháp ở Đông Dương và dập tắt ngọn lửa yêu nước trong nhóm chiến sĩ cách mạng bị bắt giữ và đày ra Côn Đảo.

Từ 50 tù nhân đầu tiên ra Côn Đảo hồi tháng 3 năm 1862, đến tháng 7 năm 1867, nhà tù Côn Đảo đã có 600 tù nhân. Và suốt 50 năm đầu, số lượng tù nhân ở côn đảo đã dao động trên dưới 1.000 người.

Sau 4 tháng chiếm giữ, thực dân Pháp đã thiết lập hệ thống nhà tù Côn Đảo trên hòn đảo này
(Nguồn: Vnexpress)

Giới thiệu về Côn Đảo thời Pháp thuộc, số lượng nhà tù Côn Đảo tăng mạnh nhất là vào thời điểm sau khởi nghĩa Nam Kỳ 1940, tất cả các phòng, trại luôn chật kín những chiến sĩ, chiến sĩ cách mạng yêu nước. Trong 2 năm 1941 và 1942 với các đòn tra tấn tàn bạo, mỗi ngày có trên dưới 20 tù nhân thương vong và hơn 1.000 người đã ở lại nơi đây mãi mãi.

Mặc dù chịu xiềng xích cùng những đòn tra tấn tàn bạo của thực dân Pháp, song nhiều chiến sĩ, chiến sĩ cách mạng bị giam giữ ở nhà tù Côn Đảo vẫn không giảm lòng yêu nước, không mất ý chí và lòng quả cảm. Ngược lại, chúng đã biến nơi “địa ngục trần gian” thành trường học cách mạng và các chiến sĩ cách mạng đã trưởng thành ngay từ trong ngục tù.

Một góc trong nhà tù Côn Đảo
(Nguồn: Du lịch Côn Đảo)

Với lực lượng cách mạng luôn hiện hữu và phát triển như vậy, trước khí thế mạnh mẽ của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, những người tù chính trị ở nhà tù Côn Đảo đã tổ chức khởi nghĩa tháng 9 năm 1945 và cướp chính quyền làm chủ Côn Đảo, từ đó trở về đất liền tham gia kháng chiến.

Nếu ai tìm hiểu về Côn Đảo hoặc lịch sử nước ta thì sẽ biết, sau khi thực dân Pháp tái chiếm Côn Đảo năm 1946, nơi đây đã trở thành nhà tù. Trên con tàu đầu tiên đưa tù binh ra đảo sau khi tái chiếm lại ngày 27/5/1946, hơn 300 người yêu nước tham gia kháng chiến, trong đó có 56 người bị địch sát hại chỉ trong một buổi chiều.

Hiệp định Giơnevơ 1954 được ký thành công, thực dân Pháp rút quân và Côn Đảo lọt vào tay chính quyền Sài Gòn. Một lần nữa, hòn đảo thiên đường này đã trở thành nhà tù và lập nên hệ thống nhà tù Côn Đảo. Quy mô, sự tàn bạo, dã man trong nhà tù nhân lên gấp trăm lần theo cuộc chiến xâm lược của Mỹ và Nguỵ.

Bên trong nhà tù Côn Đảo
(Nguồn: Global open tour)

2. Hệ thống Nhà tù Côn Đảo

Qua phần giới thiệu về Côn Đảo, được biết nhà tù Côn Đảo thuộc Huyện Côn Đảo tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu được thiết lập ngày 1/2/1862 bởi Thống đốc Nam kỳ Bonard, gồm hệ thống nhà tù cùng nhiều nghĩa trang. Trải qua hai thời kỳ chiếm đóng thực dân Pháp và đế quốc Hoa Kỳ đã thiết lập thêm:

Phòng giam: 127 phòng
Xà lim: 42 buồng
Phòng giam biệt lập: 504 chuồng cọp

Sau khi đất nước hoàn toàn thống nhất vào 1975, giải thể mọi công năng của hệ thống nhà tù Côn Đảo. Đến năm 1979, BVHTT xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Khu di tích lịch sử Côn Đảo với 17 di tích thành phần. Do đó, nhiều hướng dẫn viên du lịch khi hướng dẫn du khách tìm hiểu Côn Đảo sẽ nói rằng nơi đây là khu di tích địa ngục trần gian.

Có khá nhiều khu tiêu biểu nhất là trại Phú Hải, Phú Tường và Phú Bình. Toàn bộ các nhà tù trên đều nằm trong hệ thống nhà tù Côn Đảo khi tham quan bạn sẽ thấy trại tù Phú Hải đầu tiên.

Hệ thống nhà tù Côn Đảo
(Nguồn: Cuongdulich.com)

3. Côn đảo hiện tại

Khi giới thiệu về Côn Đảo, người ta sẽ nghĩ ngay đến nhà tù Côn Đảo. Trải qua bao năm thăng trầm, cùng với những trang sách lịch sử vẻ vang thì côn đảo hôm nay đã thành nơi mang tâm nguyện hướng thiện và cầu an lành cho biển đảo.

Và khi chiến tranh qua đi những địa điểm bên trong địa ngục nơi trần gian cũng đã được thác thác tạo thành khu di tích nhà tù Côn Đảo gồm trại tù Phú Sơn, Cầu Tàu lịch sử 914 là nơi tiếp nhận tù chính trị bị đày tại Côn Đảo, nghĩa trang Hàng Dương – nơi yên nghỉ của hàng vạn người con ưu tú của dân tộc như nữ anh hùng Võ Thị Sáu, đồng chí Lê Hồng Phong, chí sĩ yêu nước Nguyễn An Ninh…

Giới thiệu về Côn Đảo hôm nay
(Nguồn: Tàu Cao Tốc)

Bài viết trên đã giới thiệu tất tần tật thông tin về nhà tù Côn Đảo trong chuỗi bài viết giới thiệu về Côn Đảo của Đồ lễ Tâm Đức. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp chi tiết nhất.

Bài viết và hình ảnh được tổng hợp bởi Đồ lễ Tâm Đức

ĐỒ LỄ TÂM ĐỨC CÔN ĐẢO